Στόχοι: Το μάθημα αποτελεί συνέχεια του μαθήματος «Αισθητική, Ηθική, Πολιτική(Ι): Από την Αρχαιότητα έως την Αναγέννηση». Η ύλη του μαθήματος στοχεύει στην εξοικείωση των σπουδαστών με τις κύριες εξελίξεις στο πεδίο της αισθητικής από τον Διαφωτισμό και τον γερμανικό ιδεαλισμό έως τις αρχές του 20ου αιώνα. Οι φοιτητές θα κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίον συγκεκριμένοι στοχαστές, νεότεροι αλλά και σύγχρονοι, προσεγγίζουν μια σειρά αισθητικών και καλλιτεχνικών ζητημάτων. Στόχο του μαθήματος αποτελεί η συνειδητοποίηση από τους φοιτητές του βαθμού στον οποίον η φιλοσοφική θεώρηση της τέχνης, από τον Διαφωτισμό και εξής, έχει ή δεν έχει ως σημείο αναφοράς ζητήματα ηθικού και πολιτικού ενδιαφέροντος.

Μαθησιακά Αποτελέσματα: Με την επιτυχή ολοκλήρωση των μαθημάτων, οι φοιτητές:
●    θα έχουν αποκτήσει μία συνολική αντίληψη των εξελίξεων στον χώρο της αισθητικής από τους νεότερους χρόνους έως τις αρχές του 20ου αιώνα.
●    θα είναι σε θέση να κατανοούν, να αναλύουν και να εξηγούν τις αισθητικές θεωρίες των κυριότερων στοχαστών της εν λόγω περιόδου.
●    θα μπορούν να αξιολογούν και να συγκρίνουν τα επιχειρήματα και τις φιλοσοφικές θέσεις των στοχαστών αυτών.
●    θα είναι σε θέση να κατανοήσουν και να αποτιμήσουν μεταγενέστερες και σύγχρονες αισθητικές θεωρίες.
●    θα έχουν τη δυνατότητα να ανατρέξουν σε πρωτότυπα φιλοσοφικά κείμενα, να τα κατανοήσουν και να τα αναλύσουν αυτόνομα.
 

●    Προαγωγή της ικανότητας για ανάλυση και κατανόηση φιλοσοφικών εννοιών.
●    Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής, αναλυτικής και κριτικής σκέψης.
●    Διάλογος και εποικοδομητική διάδραση διδάσκοντος-διδασκομένου.
●    Αυτόνομη εργασία.
●    Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής.
 

Σύντομη Περιγραφή Μαθήματος: Το μάθημα εστιάζει και διερευνά κριτικά τις βασικές εξελίξεις στον χώρο της αισθητικής από τους νεότερους χρόνους έως τον εικοστό αιώνα, με σημείο αναφοράς τη σχέση μεταξύ τέχνης, ηθικής και πολιτικής. Μερικά από τα ζητήματα τα οποία θα πραγματευτούμε είναι η μιμητική
λειτουργία της τέχνης, η ηθική αξία της τέχνης, οι έννοιες του ωραίου και του υψηλού, η σχέση μορφής και περιεχομένου, το πρόβλημα του γούστου και της καλαισθητικής κρίσης, ο ρόλος της φαντασίας και της ιδιοφυΐας στην καλλιτεχνική παραγωγή, καθώς και η σχέση τέχνης και πραγματικότητας. Τα παραπάνω
ζητήματα εξετάζονται με αφορμή την ανάλυση συγκεκριμένων αισθητικών θεωριών (Μπαουμγκάρτεν, Λοκ, Χιουμ, Μπερκ, Καντ, Χέγκελ, Σοπενχάουερ, Νίτσε, κ.ά.), η διερεύνηση των οποίων θα βοηθήσει τους φοιτητές να εξοικειωθούν με την ιστορική εξέλιξη της αισθητικής από τον Διαφωτισμό και τον γερμανικό ιδεαλισμό έως τις αρχές του εικοστού αιώνα.
Η παρακολούθηση του μαθήματος είναι υποχρεωτική.
Το μάθημα αναπτύσσεται στις 13 ακόλουθες θεματικές ενότητες:
1. Εισαγωγή στη φιλοσοφία του Διαφωτισμού και στα δύο κυρίαρχα φιλοσοφικά ρεύματα, τον εμπειρισμό και τον ορθολογισμό.
2. Ντεκάρτ και Μπαουμγκάρτεν (ορθολογισμός και αισθητική, θεμελίωση του όρου
«αισθητική»).
3. Μπέηκον και Χομπς (τα ψυχολογικά αίτια της τέχνης, φαντασία και καλλιτεχνική
δημιουργία, εμπειρισμός).
4. Λοκ (φαντασία και ευστροφία, η μεταφορική γλώσσα της ποίησης).
5. Χιουμ (καλαισθησία ή γούστο, η κριτική
θεώρηση του ωραίου, καλαισθητική κρίση και αλήθεια).
6. Μπερκ ( οι αισθητικές κατηγορίες του ωραίου και του υψηλού, δύο είδη αισθητικής
ικανοποίησης).
7. Καντ (εισαγωγή στην κριτική φιλοσοφία του Καντ, τι είναι η καλαισθητική κρίση;).
8. Καντ (τα στοιχεία της καλαισθητικής κρίσης, ηθική και αισθητική, μορφή και ανιδιοτέλεια).
9. Καντ (το υψηλό και οι αισθητικές ιδέες).
10. Καντ (η καλλιτεχνική ιδιοφυΐα, η αυτονομία της τέχνης).
11. Χέγκελ (ο μεταφυσικός ρόλος της τέχνης, αισθητή μορφή και περιεχόμενο).
12. Χέγκελ (οι τρεις εποχές της τέχνης, τέχνη και θρησκεία).
13. Νίτσε (η προέλευση της καλλιτεχνικής δημιουργίας, η λειτουργία της τέχνης).
 

Δραστηριότητα

Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου

ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ

39

ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

13

ΜΕΛΕΤΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

20

Αυτοτελής μελέτη

53

Σύνολο Μαθήματος 

125

Γραπτή εξέταση (ερωτήσεις ανάπτυξης)

•    MonroeC. Beardsley, Ιστορία των αισθητικών θεωριών από την κλασική αρχαιότητα μέχρι σήμερα, μτφρ. Δ. Κούρτοβικ και Π. Χριστοδουλίδης, Εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1989.
•    Θεόπη Παρισάκη, Φιλοσοφία και τέχνη, Εκδ. Ζήτρος, Αθήνα 2004.
•    Michel Haar,Το έργο τέχνης: δοκίμιο για την οντολογία των έργων, μτφρ. Π. Ανδρικόπουλος, 2η εκδ., Scripta, Αθήνα 2001.
•    Αλεξάνδρα Μουρίκη, Μεταμορφώσεις της αισθητικής, Εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 2003.
•    LucFerry, HomoAestheticus,Εκδ. Ευρυδίκη, Αθήνα 2011.
•    Π. Χριστοδουλίδης, Αισθητική και Θεωρία της Τέχνης, Εκδ. Καρδαμίτσα, 1994.
•    T. Eagleton, Η ιδεολογία του αισθητικού, Αθήνα, Πολύτροπον, 2006.
•    Επιλεγμένα αποσπάσματα από Ιμμάνουελ Καντ, Κριτική της κριτικής δύναμης, μτφρ. Κ. Ανδρουλιδάκης, Ιδεόγραμμα, Αθήνα 2002.
 

Εδώ βάζουμε το περιεχόμενο που έχουμε αντιγράψει